تنوع چای در ایران
چای محبوب ترین نوشیدنی در ایران محسوب می شود و تقریبا تمامی ایرانیان به این نوشیدنی گرم علاقه دارند به هیمن سبب است که ۵/۴ درصد از کل چای جهان در ایران مصرف می شود .
تاریخچه چای :
چین مبدا اصلی چای در جهان بود که هلندی ها در حدود ۵ هزار سال پیش آن را به اروپا بردند ، بعد از آن هند بزرگترین تولید کننده چای بود ، نخستین بار چای توسط میرزا محمد علی مشهور به کاشف السلطنه در سال ۱۲۷۶ شمسی به ایران آورده و در لاهیجان کشت شد . کاشف السلطنه فارغ التحصیل دانشگاه سوربن فرانسه بود و به عنوان ژنرال کنسول ایران در این سال در هند مشغول کار نیز بود و در مدتی که رد هند بود شیوه کشت و برداشت چای را آموخته بود . هم اکنون مردم ایران سالانه حدود ۱۰۰ هزار تن چای مصرف می کنند که بخش اعظمی از این چای درایران تولید در شمال کشور تولید می شود اما به سبب کمبود چای و مصرف مردم سالانه حدود ۶۰ هزار تن چای خارجی وارد کشور می شود .
چای نه تنها در ایران بلکه در تمام جهان طرفدار دارد ، به گونه ای که مردم جهان روزانه یک میلیارد فنجان چای در جهان می نوشند . در دو میلیون و ۷۸۸ هزار هکتار از اراضی جهان ، چای کشت و سالانه ۴۰۰۰۰۰۰ تن برگ چای از این اراضی برداشت می شود .
تنوع چای ایران :
چای که مصرف می کنیم دارای سه دسته اصلی می باشد . چایی که در فرهنگ عام نام برده می شود در واقع همان چای سیاه یا چای تخمیری است ، چای نیمه تخمیری که به چای اولا‌نگ و پوچونگ معروف است که رنگ آن قهوه ای روشن است و چای تخمیر نشده که امروز با نام چای سبز یا چای چینی آن را می شناسیم . در واقع چای سیاه حاصل بیشتر خشک شدن چای سبز است . این سه نوع مهم ترین و عامه ترین نوع چای هستند بجز این ها چای های دیگری با ترکیبات خاص وجود دارند .
خواص و ترکیبات چای :
چای به سبب داشتن کافئین و تانین آرام بخش دستگاه عصبی می باشد . خاصیت ضد سرطانی چای به سبب داشتن کاتچین می باشد البته این ماده در چای سبز بیشتر یافت می شود . همچنین این ماده موجب به وجود آمدن خواص کاهش دهنده چربی بد خون و ضد ویروس بودن و جلوگیری از افزایش قند خون نیز شده است .
تیانین طعم دهنده چای ، تئوفیلین موجب شل کردن عضلا‌ت ، افزایش دهنده جریان خون در کلیه‌ها ، افزایش انقباض پذیری و کارایی عضلا‌ت قلب ، تنظیم ضربان قلب ، کاهش فشار خون و اثرات التهابی است .
فلوراید و فلووانوئید سبب استحکام دندان و از ایجاد بوی بد دهان جلوگیری می کند . چای به دلیل داشتن ویتامین c کاهش دهنده اضطراب بوده و به بهبود سرماخوردگی کمک می کند . ویتامین ب کمپلکس و ویتامین ای موجب بهبود سوخت و ساز بدن می شوند . از دیگر خواص چای رفع خواب آلودگی ، تقویت نیروی فکر ، گوارش بهتر غذا و بهبود میگرن می باشد . چای سبز نیز از رشد تومورها و سلول های سرطانی جلوگیری می کند و به کاهش وزن کمک می کند .
انوع دمنوش ها :
در کشور ما تا کنون حدود ۱۰ هزار گونه داروی گیاهی وجود دارد که از دوران گذشته نیز ۵۰ نوع آن بصورت دمنوش یا چای مصرف می شده است . نسترن ، گل گاوزبان ، عناب ، نعناع ، چای ترش ، بهارنارنج ، گل محمدی و اوسطوخودوس تعدادی از این دمنوش های بی نظیر هستند که در زیر با آن ها بیشتر آشنا خواهیم شد .
دمنوش میوه گل نسترن به صورت طبیعی در دامنه های زاگرس و البرز می روید پوست این میوه حاوی ویتامین C و آنتی اکسیدان ضد سرطان است .
دمنوش اسطوخودوس در تابستان سبب کاهش حرارت بدن و خنکی می شود ، تصفیه خون و پایین آوردن تب از دیگر خواص این نوشیدنی است
چای ترش سبب کاهش فشار خون ، باز شدن عروق می شود و از رشد سلول های سرطانی جلوگیری می کند .
دمنوش میوه عناب ، تب را پایین می آورد وموجب تصفیه خون در کبد می شود.
دمنوش گل گاوزبان که از نوشیدنی های سنتی ایران بوده و تقریبا در اکثر خانه های ایرانی یافت می شود و بهترین دارو برای اعصاب است .
دمنوش بهار نارنج و گل محمدی که برای آرامش خواب و لا‌غری مفید است .
دمنوش نعنا که ضد نفغ و برای هضم غذاها بسیار مناسب است .
یکی از نکات بسیار مهم در رابطه با چای این است که بهتر است چای را بدون هر گونه افزودنی مصرف کنید اضافه کردن لیمو و دارچین و … موجب کاهش خاصیت های چای می شود . توجه داشته باشید که مصرف بی رویه هر کدام از این دمنوش ها یا چای نیز مضرات خاص خود را دارد .